De zinsnede "ken jezelf, en je zult de wereld kennen" moet worden gemaakt als een epigraaf bij elk leerboek over psychologie, zodat een persoon die psycholoog wil worden zich constant herinnert dat hij eerst en vooral zichzelf moet kennen. En daarna - probeer uw cliënt te begrijpen en hem te helpen.
Het vermogen waarmee een persoon zichzelf kan leren kennen, wordt reflectie genoemd.
De eerste betekenis van reflectie wordt onthuld in het proces van het onderwijzen van psychologie. Aanvankelijk kan elke psychologische theorie alleen worden begrepen door een analyse van hoe deze theorie wordt weerspiegeld in iemands eigen leven. Zonder te begrijpen hoe het met mij gebeurt, is het onmogelijk om te beseffen en volledig te begrijpen hoe het in het algemeen gebeurt.
De tweede betekenis van reflectie vloeit vloeiend voort uit de eerste: als ik mezelf niet ken, ken ik niemand. Om een specifieke persoon in de toekomst - een klant - te begrijpen, moet je eerst begrijpen en voelen hoe het met mij gebeurt. Reflectie is een noodzakelijke basis voor empathie; empathie is op zijn beurt een noodzakelijke basis voor het effectieve werk van een psycholoog.
En de derde, de belangrijkste en meest complexe in zijn mechanismen en gevolgen, de betekenis van reflectie. Met behulp van reflectie, het vermogen om te begrijpen wat er nu met mij gebeurt, is de psycholoog in staat om te begrijpen wat er met de cliënt gebeurt, wat er gebeurt in de relatie met de cliënt, is in staat om de redenen voor wat er gebeurt te begrijpen en scheid het belangrijke van het secundaire, scheid het eigen van het andere, scheid het professionele van het persoonlijke.
Elke psycholoog moet, om zijn werk goed te doen, noodzakelijkerwijs een interne waarnemer cultiveren, een subpersoonlijkheid waarvan de functie slechts reflectie is, dat wil zeggen het vermogen om de gebeurtenissen die plaatsvinden in de innerlijke wereld en in de buitenwereld.
