Oneirologie is een wetenschap die dromen bestudeert. Deze discipline combineert de kenmerken van psychologie, neurowetenschappen en nog veel meer, maar zelfs het beantwoordt niet de hoofdvraag - waarom dromen mensen. Hoewel er geen overtuigende oplossing is, zijn er een aantal interessante hypothesen naar voren gekomen.
Verborgen verlangens
Sigmund Freud is de grondlegger van de psychoanalyse, een man die onder meer als een van de eersten dromen bestudeerde. Nadat hij de dromen van honderden patiënten had geanalyseerd, kon hij een theorie ontwikkelen waar een aantal mensen zich tot op de dag van vandaag aan houden. Het zegt dat dromen verborgen ambities en onderdrukte verlangens van mensen zijn.
Volgens Freud dromen mensen van de dingen die ze willen bereiken, symbolisch of letterlijk. De grondlegger van de psychoanalyse hielp door de studie van dromen cliënten om de diep verborgen ambities en angsten die patiënten verrasten, naar voren te brengen. Ze hadden niet eens het vermoeden dat zulke dingen in hun onderbewustzijn konden zitten.
Bijwerking van elektrische hersenactiviteit
Psychiater Alan Hobson verklaart het optreden van dromen op een heel andere manier. Hij gelooft dat dromen geen semantische lading hebben. Volgens hem zijn dit simpelweg het resultaat van willekeurige elektrische impulsen in die delen van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor herinneringen, perceptie en emoties.
Hobson noemde zijn theorie het 'actie-synthetische model'. Volgens het interpreteren de hersenen willekeurige signalen, wat kleurrijke en niet erg plots veroorzaakt. Dit "model" verklaart ook waarom sommige mensen literaire werken kunnen maken die in wezen "wakkere dromen" zijn. Ze zijn gemaakt door de auteurs door de interpretatie van signalen die worden ontvangen door het limbische systeem van de hersenen.
Kortetermijngeheugens verzenden voor langetermijnopslag
Psychiater Zhang Jie bracht het idee naar voren dat de hersenen een keten van herinneringen door zich heen laten gaan, ongeacht of het lichaam wakker is of slaapt. Ze noemde dit idee 'de theorie van permanente activering'. Dromen ontstaan op het moment dat kortetermijnherinneringen in de langetermijngeheugenafdelingen terechtkomen voor langetermijnopslag.
Afval opruimen
Volgens de "reverse learning theory" helpen dromen om een bepaalde hoeveelheid onnodige verbindingen en associaties die gedurende de hele dag in de hersenen worden gevormd, kwijt te raken. Met andere woorden, dromen kunnen dienen als een mechanisme om van "vuilnis" af te komen - van nutteloze en ongewenste gedachten. Dit helpt op zijn beurt om overbelasting te voorkomen door een grote hoeveelheid informatie die elke dag het hoofd binnenkomt.
Systematisering van informatie die gedurende de dag wordt ontvangen
Deze hypothese is volledig tegengesteld aan de "reverse learning theory". Het zegt dat dromen je helpen informatie te onthouden en te ordenen.
Verschillende andere studies ondersteunen deze hypothese. Hun resultaten tonen aan dat een persoon de informatie die vlak voor het slapengaan wordt ontvangen, beter kan onthouden. De apologeten van deze theorie geloven dat dromen een persoon helpen om de informatie die gedurende de dag is verkregen te systematiseren en te begrijpen.
Onlangs zijn er onderzoeken uitgevoerd waaruit is gebleken dat als een persoon onmiddellijk na een onaangenaam incident in slaap valt, hij zich bij het ontwaken alle gebeurtenissen zal herinneren alsof ze een paar minuten geleden zijn gebeurd. Daarom, als een persoon een psychosomatisch trauma heeft, is het beter om hem zo lang mogelijk wakker te houden. De afwezigheid van dromen zal onaangename momenten uit het geheugen wissen.
Beschermend gemodificeerd instinct, geërfd van dieren
Verschillende wetenschappers hebben onderzoeken uitgevoerd die wijzen op overeenkomsten in gedrag tussen mensen in slaap en het gedrag van dieren die doen alsof ze 'dood' zijn.
De hersenen werken op het moment van dromen op dezelfde manier als tijdens het wakker zijn, maar met verschillen in de motorische activiteit van het lichaam. Hetzelfde wordt waargenomen bij dieren die een lijk afbeelden, zodat het roofdier ze niet aanraakt. Dit leidt tot de conclusie dat dromen door mensen kunnen zijn geërfd van verre dierlijke voorouders, omdat ze tijdens het evolutieproces zijn veranderd.
Gesimuleerde bedreiging
Er is een "defensie-instinct-theorie" die goed past bij het idee van de Finse neuroloog en filosoof Antti Revonusuo. Hij suggereert dat de functie van dromen nodig is voor "repetitie" en het uitwerken van de reactie van het lichaam op verschillende gevaarlijke situaties. Een persoon die vaak een bedreiging in een droom heeft ontmoet, zal in werkelijkheid veel zelfverzekerder acties uitvoeren, omdat de situatie hem nu "bekend" is. Een dergelijke training kan het voortbestaan van niet alleen het menselijke individu, maar ook de soort als geheel gunstig beïnvloeden.
Toegegeven, de hypothese heeft een fout. Ze kan niet verklaren waarom iemand droomt van positieve dromen die geen bedreigingen of waarschuwingen bevatten.
Oplossing
Deze hypothese is bedacht door Deirdre Barrett, een professor aan de Harvard University. In sommige opzichten lijkt het op het idee van de Finse wetenschapper Antti Revonsuo.
Professor Barrett gelooft dat dromen voor een persoon de rol spelen van een soort theater, op het podium waarvan je veel vragen en oplossingen voor sommige problemen kunt vinden. Tegelijkertijd werken de hersenen in een droom veel sneller, omdat ze sneller associatieve verbindingen kunnen vormen.
Deirdre Barrett trekt soortgelijke conclusies op basis van zijn onderzoek, waaruit bleek dat als je een specifieke taak voor het slapengaan plaatst, na het ontwaken, hij het veel beter oplost dan andere "experimentele".
Natuurlijke selectie van gedachten
De theorie van het oplossen van problemen door slaap ligt dicht bij het idee van natuurlijke selectie van gedachten, dat is ontwikkeld door psycholoog Mark Blencher. Hij beschrijft dromen als volgt: “Een droom is een stroom willekeurige beelden, waarvan sommige de hersenen selecteren en opslaan voor later gebruik. Dromen zijn samengesteld uit vele gedachten, emoties, gevoelens en andere hogere mentale functies. Sommige van deze functies ondergaan een soort natuurlijke selectie en worden opgeslagen in het geheugen."
Psycholoog Richard Coates denkt dat de hersenen tijdens de slaap verschillende situaties simuleren om de meest geschikte emotionele reacties te selecteren. Daarom maken mensen zich 's ochtends geen zorgen over de enge en verontrustende verhalen die ze in hun dromen zagen - het brein meldt als het ware dat dit slechts een "repetitie" is.
Negatieve ervaringen gladstrijken door symbolische associaties
Voorstanders van deze theorie geloven dat slaap geen stroom van willekeurige beelden of een imitatie van verschillende emotionele reacties is, maar eerder een schijn van een therapeutische sessie.
Ernest Hartman, een van de grondleggers van de moderne droomtheorie, een onderzoeker naar de aard van slaap en een psychiater, schrijft: 'Iemands dromen zijn eenvoudig, als hij wordt gedomineerd door een of andere levendige emotie. Trauma-overlevenden dromen meestal van een eenlettergrepige emotie. Bijvoorbeeld: "Ik lag op het strand en werd weggespoeld door een enorme golf." Als een slaper wordt gestoord door meerdere vragen tegelijk, zullen zijn dromen moeilijker zijn. Hoe hoger iemands emotionele opwinding, hoe levendiger hij dromen zal zien."
Hartman gelooft dat dromen een evolutionair mechanisme zijn waardoor de hersenen de negatieve effecten van trauma verzachten. De hersenen tonen ze in een droom, in de vorm van associatieve beelden en symbolen.
