Plotselinge veranderingen in stemming, gedrag, interesses en welzijn van het kind kunnen wijzen op de aanwezigheid van latent psychologisch trauma. Op welke veranderingen moeten ouders letten? Wat is een soort alarmbel dat het kind wat hulp nodig heeft?
De redenen waarom een kind psychologisch trauma kan ervaren, zijn zeer uiteenlopend. Een dergelijke aandoening kan problemen veroorzaken in het gezin, echtscheiding van ouders, verhuizen naar een andere stad of een ander land, afscheid van ouders, elke catastrofe, bijvoorbeeld een ongeval of brand, conflicten met leraren op school of met leeftijdsgenoten, elke stressvolle situatie waarin het kind was niet klaar. Het is vermeldenswaard dat psychologisch trauma kan ontstaan, zelfs wanneer het kind slechts een externe waarnemer was, niet direct deelnam aan het conflict en niet het epicentrum van de catastrofe was.
Posttraumatische stoornis in de kindertijd wordt gekenmerkt door psychische problemen, psychosomatische stoornissen. Een kind kan letterlijk voor onze ogen veranderen. Een veel voorkomende manifestatie van psychologisch trauma is regressie in verschillende mate. Het kan zich manifesteren in interesses, in de spelletjes van het kind, in zijn gedrag, gewoonten, enzovoort. Wat zijn de signalen die ouders moeten waarschuwen?
De manifestatie van psychologisch trauma door de somatiek
Een kind dat PTSS ervaart, kan beginnen te klagen over verschillende pijnen die voorkomen in verschillende delen van het lichaam, in verschillende organen. Tegelijkertijd is het in de regel niet mogelijk om de organische oorzaak van de pijn vast te stellen.
Bij kinderen met een psychologisch trauma lijdt de immuniteit enorm. Hierdoor komen verkoudheid, vergiftiging, infectieuze / virale ziekten vaak voor.
Psychosomatische stoornissen als gevolg van psychologisch trauma manifesteren zich meestal door drukval, problemen in het werk van bloedvaten en het hart, hoofdpijn, bloedneuzen, aanhoudende hoest of nachtelijke verstikking, slaperigheid, zwakte. Een kind in de posttraumatische periode kan last krijgen van ademhalingsstoornissen, polsslag, toegenomen zweten en nerveuze tics.
Het is niet ongebruikelijk dat psychologisch trauma slaapproblemen veroorzaakt. Het kind kan heel slecht gaan slapen en klaagt dat het midden in de nacht constant wakker wordt. Slaap kan erg oppervlakkig, angstig en rusteloos zijn. Kinderen met PTSS zijn vaak bang om überhaupt naar bed te gaan vanwege het feit dat ze worden achtervolgd door nachtmerries of slaapverlamming.
Andere lichamelijke symptomen zijn onder meer:
- allergische reacties;
- huidziekten die geen specifieke oorzaak hebben voor hun optreden;
- constante pijnlijke toestand, gevoel van duizeligheid, malaise;
- duizeligheid, oorsuizen, mist in het hoofd;
- spier klemmen;
- stuiptrekkingen;
- verergering van bestaande aangeboren of chronische pathologieën;
- met een posttraumatische stoornis lijden ook aandacht, geheugen, concentratie, wil en algemene toon;
- veranderingen in eetgedrag: gebrek aan eetlust of constante honger, spijsverteringsproblemen.
Tekenen van trauma in de context van het gedrag en de stemming van het kind
Kinderen met PTSS verliezen vaak de sociale aantrekkingskracht. Ze brengen steeds vaker tijd door met hun ouders of alleen. Ze zijn niet erg geïnteresseerd in collectieve games. Bovendien kan de regressieve tendens vooral duidelijk worden waargenomen bij de keuze van speelgoed en spellen. Een kind met een psychologisch trauma wordt vaak aangetrokken door oud speelgoed, door dingen die op zijn leeftijd meestal niet meer nieuwsgierig maken.
Psychologisch trauma dwingt het kind situaties te vermijden die herinneringen zouden oproepen aan een vreselijke/onaangename gebeurtenis. Dus als een kind bijvoorbeeld getraumatiseerd is door alleen vast te zitten in een lift, zal hij huilen en in paniek raken als ze hem in de liftkooi proberen te brengen. Als de omstandigheden zich ongunstig ontwikkelen, als een kind in een posttraumatische toestand zich toch in een ongewenste omgeving bevindt, kan hij in de regel een volwaardige paniekaanval krijgen. En dan zullen alle symptomen verergeren.
Verschillende gedragsveranderingen zijn typerend voor jeugdtrauma. Het kind kan erg eigenwijs, grof, ongehoorzaam en arrogant worden. Of, integendeel, veranderen in een rustige en gereserveerde baby die onvoorwaardelijk aan alle verzoeken of eisen van de ouders voldoet.
De belangrijkste psychologische manifestaties van psychotrauma zijn onder meer:
- het verschijnen van talrijke angsten;
- frequente en plotselinge stemmingswisselingen;
- affectieve uitbarstingen, overmatige impulsiviteit;
- verhoogde gevoeligheid, tranen;
- lafheid, aanzienlijke angst;
- apathie, onverschilligheid, vervreemding;
- prikkelbaarheid, agressie;
- zware en donkere gedachten, een gevoel van verlatenheid;
- een soort schok die niet lang genoeg weggaat;
- stereotypen van verschillende soorten;
- gebrek aan fantasie en verbeeldingskracht, wat vooral merkbaar is in het kader van kinderspel;
- paniek angst om alleen te zijn in een winkel, thuis, op straat, op een feestje;
- afname van elke creatieve activiteit;
- onwil om iets te doen, studeren, kijken, proberen;
- leerproblemen;
- verminderd zelfrespect, overmatige gevoeligheid voor kritiek, de neiging om zichzelf overal voor uit te schelden, een sterk gevoel van schaamte.
