Zelfkritiek is een bewuste beoordeling van de eigen verdiensten en karaktereigenschappen als persoon.
De term zelfwaardering staat op één lijn met het concept van zelfkritiek. Ze hebben een hechte relatie, omdat het een uit het ander volgt. Zelfkritiek komt voort uit zelfrespect.
Zelfkritiek is een waarde die niet iedereen heeft en niet iedereen weet hoe deze te gebruiken. Sommigen bekritiseren zichzelf dagelijks en ongegrond, terwijl ze de echte problemen niet opmerken en niet herkennen. Zelfkritiek schaadt zulke mensen alleen maar.
Soms komen problemen met zelfkritiek al uit de kindertijd. Toen ouders, uiteraard vanuit positieve motieven, onvrijwillig het zelfrespect van hun kinderen verlaagden, wat zich vervolgens weerspiegelde in hun toekomst. Bijvoorbeeld ongerechtvaardigde verwachtingen, wanneer ouders het zelfrespect van kinderen kleineren door middel van kritiek. Het belangrijkste hier is om bepaalde lijnen niet te overschrijden.
Zelfkritiek is per definitie geen slechte menselijke eigenschap. Het helpt om je acties en daden nuchter te beoordelen, om de gemaakte fouten te herkennen met als doel ze te elimineren. De eigenaar van zelfkritiek is succesvol in zelfontwikkeling en zelfverbetering.
Maar alles moet met mate! Je kunt zelfkritiek niet tot waanzin brengen, jezelf uitputtend met kritiek. Dit brengt aanzienlijke schade toe aan zowel onze psyche als onze gezondheid in het algemeen.
Mensen die een zeer laag zelfbeeld hebben, trekken door hun toestand dezelfde polariteiten aan die negatief zijn. Elke fout en verkeerde handeling is het bewijs van hun eigen falen als persoon. Dus mensen zijn pessimistisch. Ze zijn ervan overtuigd dat ze geen positieve eigenschappen hebben. Ze ontwikkelen overmatige zelfkritiek en deze toestand is een gevolg van een laag zelfbeeld.
Elke persoon heeft een aantal nadelen. Zet je masker af en laat je ware kleuren zien. Je kunt jezelf niet idealiseren. Een persoon, die een slechte kant in zichzelf vindt, begint zichzelf te bekritiseren. Jezelf bekritiseren betekent dat je jezelf associeert met een ideaal. Als gevolg van overmatige zelfkritiek verslechtert je humeur, verslechtert je gezondheid, wat kan leiden tot een depressieve toestand. Je moet afstand nemen van idealisering. Deze uitspraak betekent niet dat je niet aan jezelf hoeft te werken en naar perfectie hoeft te streven, integendeel, als je minder ijverig bent, wordt het doel gemakkelijker te bereiken.
Zelfkritiek is niet het vermogen om jezelf niet te accepteren. Dit is een redder in nood die ons helpt onze fouten te corrigeren. Het geeft ons een begin om onszelf ten goede te veranderen.
