Seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) wordt gewoonlijk een depressieve stoornis genoemd. Ondanks het feit dat deze pijnlijke aandoening als endogeen wordt beschouwd, zijn er een aantal voorwaarden voor de ontwikkeling ervan. Wat veroorzaakt SAD? En wie loopt er direct gevaar?
Seizoensgebonden affectieve stoornis is een controversiële diagnose. Er zijn al enkele jaren discussies over deze overtreding, experts voeren verschillende onderzoeken uit. In sommige gevallen geven de resultaten aan dat er in bepaalde seizoenen van het jaar wel een verergering van de depressieve toestand optreedt (vandaar de overeenkomstige naam van de stoornis), in andere gevallen is er geen patroon tussen depressie en bijvoorbeeld het winterseizoen. SAD heeft echter geen haast om het uit te sluiten van de categorie van borderline mentale pathologieën.
Er is geen duidelijke en unieke reden waarom seizoensgebonden affectieve stoornis zich ontwikkelt. Artsen zijn van mening dat er vier belangrijke redenen zijn die het ontstaan van deze aandoening kunnen veroorzaken.
Waarom SAD zich ontwikkelt: oorzaken van depressie
Er is een theorie in medische kringen dat seizoensgebonden depressieve stoornis kan worden geërfd. Genetische aanleg in de context van depressie is tegenwoordig in principe een zeer relevant onderwerp. Deskundigen houden vol dat als er onder de naaste familieleden van een persoon patiënten zijn met een type depressieve stoornis of met de diagnose SAR, het risico van de persoon om de ziekte te ontwikkelen aanzienlijk toeneemt. Bovendien werd na een reeks onderzoeken onthuld dat de oorzaak van de ontwikkeling van SAR kan liggen in aandoeningen en mutaties die genen op chromosoom 11 aantasten.
De tweede reden waarom seizoensgebonden affectieve stoornis optreedt, noemen artsen stoornissen die de circadiane ritmes beïnvloeden. Circadiane ritmes zijn de interne - biologische - klokken die ieder mens heeft. Storingen treden op door een gebrek aan zonlicht, omdat SAD zich het vaakst manifesteert in de herfst, winter en het vroege voorjaar. Hoe minder zonlicht een persoon ontvangt, hoe ernstiger zijn symptomen van depressie kunnen zijn. Deze reden wordt in wetenschappelijke kringen de chronobiologische theorie genoemd, gebaseerd op moleculair-biochemische aandoeningen.
Er zijn ook twee andere oorzaken van SAR:
- directe aanleg voor deze aandoening, veroorzaakt door negatieve externe invloeden of interne pathologieën; soms wordt een seizoensgebonden affectieve stoornis gevormd op basis van iemands somatische ziekte, bijvoorbeeld die het endocriene systeem aantast;
- een overtreding treedt op als gevolg van een afname van de hoeveelheid serotonine, dopamine en noradrenaline in het menselijk lichaam.
Functies en risicogroep
Wat SAD onderscheidt van andere vormen van depressie is dat de verslechtering van het welzijn altijd op hetzelfde moment plaatsvindt. De depressieve episode eindigt meestal ook in dezelfde periode. SAR kan bijvoorbeeld eind december beginnen en half maart eindigen. Een jaar later krijgt een persoon met een vergelijkbare diagnose in dezelfde periode te maken met tekenen van seizoensgebonden affectieve stoornis.
Experts merken op dat de duur van ATS in de regel ongeveer 3-4 maanden is. In een situatie waarin de ziekte ernstig wordt, kunnen de symptomen tot 9-10 maanden achter elkaar optreden.
Seizoensgebonden affectieve stoornis komt bijna nooit voor in de kindertijd of vroege adolescentie. Meestal wordt deze diagnose in principe pas op tienjarige leeftijd gesteld.
Het hoogtepunt van de ontwikkeling van de aandoening komt het vaakst voor in de leeftijdsgroep van 18 tot 35 jaar. De eerste episode van SAD vindt bijna nooit later plaats dan de aangegeven leeftijd.
Experts merken ook op dat meisjes en vrouwen het vaakst worden getroffen door seizoensgebonden affectieve stoornis. Studies hebben aangetoond dat meisjes en vrouwen 4-5 keer meer kans hebben om symptomen van SAD te ervaren dan mannen.
