Derealisatie is een toestand waarin een adequate perceptie van de omringende werkelijkheid wordt verstoord. Het gevoel van vervorming kan enkele ogenblikken of uren aanhouden, of meerdere dagen, weken.
Artsen onderscheiden derealisatie niet als een aparte geestesziekte. Vaker fungeert een pathologisch gevoel als een bijkomend symptoom. In de overgrote meerderheid van de gevallen wordt een verstoorde perceptie van de werkelijkheid gecombineerd met een aandoening die depersonalisatie wordt genoemd. Met het oog hierop onderscheidt het syndroom van derealisatie-depersonalisatie zich onder de ziekten.
Op zichzelf is derealisatie meestal het gevolg van een psychotische/neurotische stoornis. In deze toestand blijft de persoon volledig gezond, hij wordt in de regel niet achtervolgd door waanideeën of hallucinaties, hij verliest de controle over zichzelf niet, is in staat om kritisch te zijn over zijn toestand.
Opgemerkt moet worden dat de toestand van onwerkelijkheid soms niet ontstaat door een psychische stoornis, maar als gevolg van de huidige toestand. Bijvoorbeeld, tijdens gedwongen of opzettelijke slaapgebrek of in momenten van ernstige stress, kan een persoon soortgelijke gevoelens ervaren, waarbij de wereld als ver weg en "nep" wordt ervaren.
Symptomen die gepaard gaan met het gevoel van derealisatie:
- onvoldoende perceptie van de omringende realiteit: objecten, objecten, andere mensen lijken ver weg, alle gebeurtenissen vinden plaats als in een droom;
- de wereld rondom kan worden gezien als wazig, "stoffig";
- soms is er, tegen de achtergrond van derealisatie, het gevoel dat het tijdsverloop verandert, auto's te hard rijden of juist nauwelijks over de weg kruipen;
- in sommige gevallen gaat de aandoening gepaard met déja vu of jame vu;
- de perceptie van geluiden verandert ook: ze lijken ver weg, doof, onduidelijk, onleesbaar;
- een symptoom van derealisatie kan ook een verandering in tactiele smaaksensaties zijn;
- de perceptie van kleuren en tinten is vervormd; de kleuren van de wereld om hen heen vervagen of worden te fel.
Een van de redenen die de ontwikkeling van derealisatie veroorzaken, naast mogelijke mentale pathologie, stress of slaapproblemen, zijn:
- een soort traumatische gebeurtenis die een ernstige indruk heeft achtergelaten op iemands toestand; het kan zowel de dood van een geliefde zijn als fysieke, emotionele mishandeling;
- ontbering van verschillende behoeften van het lichaam, niet noodzakelijkerwijs alleen slaap; in dit geval wordt het gevoel van derealisatie beschouwd als een soort beschermend mechanisme van de psyche;
- artsen merken op dat de toestand van onjuiste perceptie van de wereld zich vaak ontwikkelt bij die mensen die neigen naar het ideaal, die de neiging hebben tot pijnlijk (ontoereikend) perfectionisme;
- vermoeidheid (moreel en fysiek), uitputting, een sterke behoefte aan ontspanning en rust vormen in sommige gevallen ook de basis voor de ontwikkeling van een gevoel van derealisatie.
Het is belangrijk op te merken dat derealisatie kan optreden tegen de achtergrond van depressie, ernstige angst en pathologische angst.
Als de verstoorde waarneming van de wereld een persoon constant of te vaak achtervolgt, is het niet alleen nodig om zijn normale leven te corrigeren, maar ook om hulp te zoeken bij een psychiater, een psychotherapeut.
Vaak is de prognose bij de behandeling van deze aandoening gunstig en treedt het herstel geleidelijk op. Therapie maakt gebruik van zowel voorgeschreven medicijnen, inclusief die welke angst verminderen en de slaap verbeteren, als psychotherapie.
