We schaamden ons allemaal ooit voor onze acties of acties. Maatschappij en moraliteit kwalificeren uw acties en acties op verschillende manieren. Laten we eens kijken wat wijn is.
Het is duidelijk dat er geen enkel religieus systeem is dat het concept 'zonde' niet omvat: zelfs de meest primitieve, primitieve overtuigingen worden onderscheiden door talrijke verboden, 'taboes' die niet rationeel kunnen worden verklaard. Er wordt een taboe geschonden, er wordt een zonde begaan - en een persoon wordt een verschoppeling totdat hij toegeeft dat hij iets verkeerd heeft gedaan en er reinigingsrituelen op hem worden uitgevoerd.
Inderdaad, misschien is er geen normaal persoon die zonder schaamte over zijn daden zou kunnen praten; het blijkt dat elke persoon, tot op zekere hoogte, een schuldgevoel heeft. Hier kun je zien dat een persoon schaamte ervaart juist wanneer anderen zijn ongepast gedrag ontdekken; schuldgevoel is een diepere, persoonlijke ervaring.
Het begrip schuldgevoel in het alledaagse bewustzijn heeft in de regel een negatieve connotatie: het is een slecht, zelfdestructief gevoel waar van af moet. Maar is het? Er ontstaat immers schuld in verband met zo'n handeling van een persoon, die hij zelf als slecht beschouwt en niet overeenkomt met zijn eigen waardensysteem. Wat zal iemand ervan weerhouden om een ander kwaad te doen, van geweld, van diefstal, zo niet het gevaar om zich daarna schuldig te voelen? Geen schaamte voor wat er is gedaan (misschien komt niemand erachter), geen angst voor straf (statistieken zeggen dat strengere straffen het misdaadniveau niet verminderen), maar persoonlijke verantwoordelijkheid voor zichzelf, de uitvoering van zichzelf en de rol van de beul wordt gespeeld door een schuldgevoel, - dit is het beperkende principe dat het menselijk gedrag in relatie tot anderen reguleert.
