Voor het eerst ontstaat de angst om tegen zichzelf te praten in de kindertijd, wanneer het kind in staat is interne mentale processen te volgen en te beheersen. Met de leeftijd stopt een persoon hier aandacht aan te besteden, maar zelfpraat gaat zijn hele leven door.
Innerlijke spraak, of zelfspraak, is een dialoog tussen de componenten van mentale processen. De menselijke psyche is heterogeen. Volgens Z. Freud bestaat het uit het Ego (alles wat door een persoon wordt gerealiseerd en begrepen), Id (alles wat verboden is, wordt uit het bewustzijn verdrongen en niet gerealiseerd) en het Super-ego (bewuste en onbewuste processen die geweten, normen en gedragsregels).
Vanaf de geboorte ontwikkelt een klein persoon bewustzijn door de opgedane kennis. Sommige informatie wordt, vanwege de culturele beperkingen van de samenleving, naar het onbewuste gedwongen. Contact met deze informatie is moeilijk, maar mogelijk met behulp van fantasieën.
In feite is een gesprek met jezelf een interne dialoog van bewustzijn met het onbewuste. Dergelijke gesprekken dragen bij aan het continue proces van menselijke ontwikkeling: de grenzen van het bewustzijn worden verlegd door het vinden van vormen van bevrediging van verboden verlangens. De aanwezigheid van starre grenzen tussen deze structuren, en als gevolg daarvan de afwezigheid van innerlijke spraak, belemmert de ontwikkeling van een persoon, en de afwezigheid van deze grenzen maakt een persoon geestelijk ziek, niet in staat om zijn verlangens en driften te beheersen.
Bij het vormen van de structuur van het Super-ego moet het kind zich houden aan de normen en regels die in de samenleving, in het gezin, in een specifiek team zijn aangenomen. De basis wordt gelegd door de ouders. Het is met hun eisen dat het kind zijn acties meet: hoe zou de vader in deze situatie handelen? Wat zou mama zeggen? Wat zou mijn oudere broer hiervan vinden? Geleidelijk aan worden ouderfiguren die ideaal zijn voor het kind interne objecten, hun vereisten en voorschriften worden de vereisten van een persoon aan zichzelf.
Self-talk is een constante dialoog, overeenkomsten tussen de drie structuren van de psyche: Ego, Id en Super-Ego. Een volwassene merkt vaak niet eens hoe dit gesprek verloopt, maar in moeilijke levenssituaties merkt hij interne gesprekken op die in zichzelf losbarsten, die hem soms helpen om de juiste beslissing te nemen.
